Prelekcja o Stanisławie Rymarze

W ubiegły piątek, 5 kwietnia, gościliśmy podczas Brzozowskich Spotkań Muzealnych dwie uczennice Zespołu Szkół Ogólnokształcących w Brzozowie – Katarzynę Foltę i Kingę Konopkę. Panie zaprezentowały m.in. przed swoimi kolegami prezentację o przedwojennym parlamentarzyście z Haczowa Stanisławie Rymarze (więcej o tej postaci poniżej w notce przygotowanej przez Kasię i Kingę). Praca powstała w ramach konkursu „Posłowie Sejmu Drugiej Rzeczypospolitej – losy i działalność w II wojnie światowej i okupacji”, który łączy się z XXV Sesją Sejmu Dzieci i Młodzieży związaną z Dniem Dziecka.

Stanisław Rymar był posłem na Sejm II RP I i III kadencji, historykiem, publicystą oraz działaczem Narodowej Demokracji. Urodził się 3 lutego 1886 r. w Haczowie w powiecie brzozowskim na Podkarpaciu. Był synem Piotra i Katarzyny z d. Boczar. Podstawowe etapy edukacji odbył w Haczowie, Krośnie i Sanoku. Po maturze w 1905 r. rozpoczął studia na kierunku filologia polska na Uniwersytecie Jagiellońskim. Po ich ukończeniu podjął się pracy nauczyciela, jednocześnie rozpoczął naukę na Wydziale Prawa, w 1937 r. obronił rozprawę doktorską. 

Należał do czołowych działaczy Związku Młodzieży Polskiej i Związku Ludowo-Narodowego, był członkiem Krajowej Komisji Likwidacyjnej, współdziałał w organizowaniu Stronnictwa Demokratyczno-Narodowego, zorganizował Drukarnię Nakładową, która wydawała broszury patriotyczne. W czasie II wojny światowej został członkiem Rady Przybocznej Komisarza Miasta Kraków, działał w Radzie Głównej Opiekuńczej, Radzie Opiekuńczej Miejskiej oraz Domu Katolickim. Po wojnie zrezygnował z większości aktywności społecznych, skupił się na zgłębianiu dziejów polskich wsi (zwłaszcza rodzinnego Haczowa).

Pisał prace publicystyczne i naukowe poświęcone Konstytucji 3 Maja, różnym ustawom, finansom czy sytuacji szkolnictwa w Polsce. Haczowowi poświęcił szereg artykułów i kilka książek, ostatnie lata swojego życia spędził na pisaniu pamiętników. W 1925 roku został odznaczony honorowym obywatelstwem Miasta Brzozowa. Ze swoja żoną Salomeą z d. Fila miał dwie córki: Jadwigę i Zofię oraz syna Stanisława. Zmarł 14 października 1965 roku w Krakowie, pochowany został na cmentarzu Rakowickim

 

fot. Piotr Sobota