„Jestem synem Żubryda”
Swoistą lekcją historii było wczorajsze, 28 października, spotkanie w Muzeum Regionalnym im. Adama Fastnachta w Brzozowie, którego bohaterem był Janusz Niemiec, syn zamordowanych Janiny i Antoniego Żubrydów. Jest on uznawany za najmłodszego więźnia politycznego okresu komunizmu w Polsce, bowiem do stalinowskiego więzienia UB i NKWD trafił jako czteroletnie dziecko.
Los sprawił, że kiedy ojciec Janusza Niemca pozostawał nieuchwytny, ubecja uznała, że weźmie małego Janusza za zakładnika. Pod dom jego babci podjechały trzy samochody wypełnione NKWD. W obawie przed odbiciem, mały Janusz jechał na kolanach kapitana jako żywa tarcza. Dwudziestego czwartego października 1946 r. rodzice pana Janusza zostali zamordowani przez agenta NKWD, Jerzego Vaulina. Władze komunistyczne wysłały małego Janusza do sierocińca. Zakazano mu wówczas kontaktów z rodziną, ale siostra jego matki Stefania Niemiec zgodnie z daną obietnicą „wykradła” go z sierocińca i zaopiekowała się nim. Przewiozła na Śląsk i przysposobiła jako własnego syna. Wówczas to przyjął nazwisko Niemiec, którego już nie zmienił z szacunku do przybranych rodziców, którzy dali mu wychowanie i wykształcenie. Z kolei syn pana Janusza wrócił do nazwiska Żubryd.
Janusz Niemiec jest częstym gościem spotkań i prelekcji organizowanych w całej Polsce. Zapraszany przez np. oddziały terenowe Instytutu Pamięci Narodowej lub społeczności lokalne, aby upamiętnić i propagować wiedzę o żołnierzach wyklętych. Jego wspomnienia z procesu w sprawie zabójstwa jego rodziców przed sądem w Krośnie 1999-2002 zostały zawarte w rozdziale „Twarzą w twarz z zabójcą” książki pt. Rzecz o majorze Antonim Żubrydzie Waldemara Basaka, wydanej ponownie w 2010 r. Rozmowa z Januszem Niemcem została zawarta w książce Kajetana Rajskiego Wilczęta. Rozmowy z dziećmi Żołnierzy Wyklętych z 2014 r. W 2016 r. Telewizja Trwam przygotowała reportaż Historia Antoniego Żubryda, w którym wystąpił Janusz Niemiec oraz historycy Andrzej Romaniak i Krzysztof Kaczmarski.
W poniedziałkowym spotkaniu udział wzięli: przewodniczący Rady Powiatu Brzozowskiego Henryk Kozik, radna Rady Miejskiej w Brzozowie, przewodnicząca Komisji Kultury, Oświaty, Sportu, Turystyki i Wypoczynku UM w Brzozowie, dyrektor Muzeum Historycznego-Pałac w Dukli Waldemar Półchłopek wraz z pracownikami, dyrektor Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji w Brzozowie Bogdan Dytko, przedstawiciel biura poselskiego posła do Parlamentu Europejskiego Bogdana Rzońcy – Jerzy F. Adamski, przedstawiciel biura posła na Sejm RP Adama Śnieżka – Jan Giefert, przewodniczący Zarządu Osiedla nr 1 w Brzozowie Stanisław Szałajko, przewodniczący Zarządu Osiedla nr 2 w Brzozowie Józef Byczyński, zastępca kierownika Urzędu Stanu Cywilnego w Brzozowie Urszula Dąbrowska-Huber oraz sympatycy naszego muzeum.
Uczestnicy spotkania mieli możliwość wysłuchania prelekcji Janusza Niemca, który przedstawił bardzo poruszającą historię życia swojego ojca oraz swoich dramatycznych przeżyć, obejrzenia filmu pt. „List do syna”, a także wzięcia udziału w bardzo ożywionej dyskusji.
ag
fot. Paweł Gądek
